Галимҗан Ибраһимов. Тәрҗемәи хәле, истәлекләр, әсәрләр, анализ үрнәкләре, дәрес эшкәртмәләре, сценарийлар / Избранное (на татарском языке)

О книге

Авторы книги - . Произведение относится к жанрам современная русская литература, биографии и мемуары. Оно опубликовано в 2012 году. Международный стандартный книжный номер: 978-5-298-02332-0.

Аннотация

Китапта татар әдәбияты классигы Галимҗан Ибраһимовның мәктәп программасына кертелгән хикәяләре һәм бер повесте тупланды. Аерым бүлекләрдә әсәрләргә анализ үрнәкләре, дәрес эшкәртмәләре һәм сценарийлар бирелде.

Әлеге басма мәктәп укучыларына, студентларга һәм укытучыларга тәкъдим ителә.

В формате PDF A4 сохранен издательский макет книги.

Читать онлайн Галимҗан Гыйрфан улы Ибраһимов, Талия Ривовна Шакирова - Галимҗан Ибраһимов. Тәрҗемәи хәле, истәлекләр, әсәрләр, анализ үрнәкләре, дәрес эшкәртмәләре, сценарийлар / Избранное (на татарском языке)


«Укучы һәм укытучы» сериясе 2011 елдан нәшер ителә.


Фәнни җитәкчесе

Дания Заһидуллина, филология фәннәре докторы, профессор


Проект авторы һәм төзүчесе

Талия Шакирова



© Татарстан китап нәшрияты, 2012

© Шакирова Т. Р., төзү, 2012

Тирән тамырлар

Йөз еллар
Үткәннәр  —
Имән сау.
Сәмумнар
Өткәннәр  —
Имән сау.
Яшеннәр
Теткәннәр —
Имән сау.
Тираннар
Беткәннәр —
Имән сау.
Ни хикмәт,
Могҗиза!
Имән сау!
Имәннәр
Бездән дә
Калырлар.
Тагын
Күп буынны
Танырлар.
Кояшка
Үрелә
Барырлар.
Ни хикмәт,
Могҗиза!
Тамырлар!
Туган җир,
Синдәге
Тамырлар —
Нык, тирән
Тамырлар!
Шәүкәт Галиев

Галимҗан Ибраһимов – әдәби колачы, сүз сәнгатендәге осталыгы, иҗатының байлыгы, киңлеге, гомумән, әдәбият тарихында тоткан урыны белән бер милли җөмһүрият рамкасына гына сыймый торган бик үзенчәлекле, кабатланмас зур талантларның берсе. Аның үткен каләме белән иҗат ителгән роман-повестьлары татар әдәбиятын зур дөньяга алып чыкты.

Афзал Шамов

Тәрҗемәи  хәле

Гыйрфан (Галимҗанның әтисе) Уфа шәһәреннән ерак түгел Кыешлы авылында Мирсәяф ахун мәдрәсәсендә укый. Шуннан аны Троицк шәһәренә мөдәррис итеп күчерәләр. Ул анда Рахманкуловлар мәд- рәсәсендә укытучылык итә. Берничә елдан Солтанморатка мулла булып кайта. 10 нчы еллар тирәсендә, муллалыгын ташлап, игенчелек эше белән генә шөгыльләнә башлый.

Гыйрфан Бибихәсәнә (Галимҗанның әнисе) белән Троицкида таныша. Бибихәсәнә үз заманы өчен укымышлы, алдынгы карашлы кеше була. Ләкин алар, уку-укыту эшен яратсалар да, мөмкинлекләре булмаганлыктан, мәктәп ача һәм балалар укыту белән шөгыльләнә алмыйлар.

Галимҗан Ибраһимов 1887 елның 12 мар- тында (иске стиль белән 28 февральдә) Баш- кортстанның Авыргазы районы (элеккеге Уфа губернасының Эстәрлетамак өязе) Солтанморат авылында Гыйрфан мулла гаиләсендә туа.


Ибраһимовлар яшәгән йорт


Солтанморат авылының хәзерге күренеше


Галимҗанның әнисе Бибихәсәнә


Галимҗанның олы абыйсы Шакирҗан


Ул укырга-язарга әти-әнисеннән өйрәнә. Аннары ике ел Солтанмораттан биш чакрым ераклыктагы Кешәкне авылы мәдрәсәсендә укый. Бер үк вакытта, туган авылындагы өч сыйныфлы земство мәктәбендә укып, рус- ча башлангыч белем ала.

1898 елда әтиләре ике улын (Шакирҗан белән Галимҗанны) Оренбург шәһәрендәге Вәли мулла мәдрәсәсенә укырга илтә. Төпле белем алу өчен тиешле шартлар булмаган бу уку йорты аң-белемгә омтылган, эзләнүчән табигатьле унбер яшьлек малайны канәгатьләндерми. Ул белем алуның башка юлларын таба: шәһәр китапханәсенә йөри, газета-журналларны укып бара. 1905 елгы инкыйлаб тәэсирендә мәдрәсәләрдә иске тәртипләргә каршы хәрәкәт кузгалгач, Г. Ибраһимов башка шәкертләр белән бергә уку программаларына яңалык кертүне таләп иткән демонстрацияләрдә катнаша башлый һәм шуның өчен мәдрәсәдән куыла. Соңыннан ул бу мәдрәсә турында «Зәки шәкертнең мәдрәсәдән куылуы» дигән хикәясен яза. Әсәр 1907 елда басыла. Шушы өйрәнчек әсәрдән үк Ф. Әмирхан Г. Ибраһимовның талантын күреп ала һәм: «Менә бу – татар әдәбиятының киләчәге! Менә бу безгә әле милли романнар бирәчәк», – ди.


Рекомендации для вас