Без прыкмет i ходу нет
Яшчэ 100 -150 гадоў таму акрамя рэдкіх газет ды календароў не было крыніц інфармацыі (кнігі не былі распаўсюджаны). Веды атрымлівалі праз павучанні пажылых, паважаных мужчын, якія за жыццё назапасілі і засвоілі багаты вопыт. Вусная народная творчасць, роўна як і патрэбныя веды, перадаваліся з вуснаў у вусны – ад бацькі да сына, ад дзеда да ўнука. Былі і спецыяльныя людзі – вешчуны. Менавіта яны захоўвалі веды, якія атрымлівалі ад продкаў веды, якія захоўвалі ды памнажалi.
Нашы продкі не былі дурныя, проста аб'ёмы ведау аб свеце былі няпоўнымі. Людзі глядзелі на прыроду з захапленнем, здзіўленнем і страхам: жыццё залежала ад прыроды. Не дзіўна, што пільную ўвагу продкаў прыкоўвала надвор'е і яе прадказанне. На працягу тысяч гадоў людзі назіралі за прыроднымі з'явамі і падзеямі, спрабуючы выбудоўваць лагічныя ланцужкі, рабіць высновы, вышукваючы прычынна-выніковую сувязь.
Нешта атрымлівалася, нешта не. Тое, што не апраўдвалася – забывалася, а верныя прадказанні прыжываліся і ўваходзілі ва ўжытак. Вынікам сталі народныя прыкметы.
Прырода – гэты сапраудны цуд
Шмат снега – шмат хлеба
Прыказкі і прымаўкі пра студзень
У студні і гаршчок ў печы замярзае.
Студзеню – маразы, лютаму – мяцеліцы.
Студзень – году пачатак, зіме – сярэдзіна.
Студзень дзве гадзіны дня дадасць.
У студзені расце дзень – расце і холад.
Месяц Студзень – зімы гаспадар.
Студзень – вясне дзядуля.
Студзень падкладае дроў у печку.
Якое ў гэты дзень надвор'е – такое ж будзе 1 чэрвеня
Моцны мароз і малы сняжок – ўрадзіць хлеб.
Цяпло і няма снегу – чакайце неўраджай
Зорная ноч на Новы год – ураджай гароху і сачавіцы.
Зорная навагодняя ноч – да добрага ўраджаю ягад.
1 студзеня цяпло – чакайце добрага ўраджаю жыта.
Раніцай дрэвы пакрытыя інеем – год будзе шчасным для сельскагаспадарчых работ.
Неба зацягваюць хмары – чакай хуткага пацяплення.
Моцныя маразы абяцаюць спякотнае лета.
Іней на дрэвах – да яснага надвор'я.
Зорнае неба – будзе багаты ўраджай.
Калі сініцы гучна цвыркаюць, то пахаладанне будзе зацяжным.
Мароз стаіць моцны – летам будзе спякотна і горача.
Завіруха разгулялася – летам будзе непагадзь.
Дым стаіць слупом – чакай ўзмацненне марозу.